Czasy się zmieniają i zapominamy o przezwiskach, które przypisywano do miejscowości i jej mieszkańców. Wiedza będąca elementem tradycji lokalnej należy jednak przechowywać i się nią dzielić. Globalizacja, migracja ludności oraz wymieranie starych profesji sprzyja zapominaniu o naszej przeszłości.

Dawne przydomki, które nadawano mieszkańcom miejscowości są z aktualnej perspektywy dość nieczytelne. Bywają nawet uznawane pejoratywne oraz obraźliwe. Na ogół nie były używane w celu budowania animozji regionalnych lub sąsiedzkich. Powstawały nie z powodu takich intencji. Używane słowa najczęściej miały związek z uprawianą profesją. Rzadziej odnosiły się do charakteru miejsca lub zamieszkujących go ludzi. Współcześnie rzadko używane popadają w zapomnienie. 

Udało nam się zebrać w jednym miejscu dane dotyczące utrwalonych nazw ludowych mieszkańców miejscowości obecnego powiatu zawierciańskiego oraz ich poszczególnych dzielnic. Znaleźliśmy też alternatywne nazwy mieszkańców innych miejscowości na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Niektóre pozycje znalazły potwierdzenie w zapisie utrwalonym w świadomości. Pamięć i przenoszone przez nią opowieści mieszczą się w kanonie historii mówionej. Dlatego symboliczne nazwy mieszkańców miejscowości podlegają krytyce. 

Jak dawniej nazywano mieszkańców miejscowości z naszego regionu? Oto niektóre przykłady:

• Biskupic - mieszkańcy to Krulicorze
• Błędowa - mieszkańcy to Marchwiarze
• Bzowa - mieszkańcy to Żrobki
• Charsznica - mieszkańcy to Kapuściorze
• Chruszczobrodu - mieszkańcy to Kasiorze 
• Chechła -  mieszkańcy to Cebulorze, Pichace
• Giebła - mieszkańcy to Dziady giebelskie
• Gorzkowa - mieszkańcy to Swoki
• Jaworznika - mieszkańcy to  Nożowniki
• Klucz - mieszkańcy to Cebularze
• Kocikowej - mieszkańcy to Kociki, Maślochy kocikowskie
• Kroczyc - mieszkańcy to Jacki Krockie
• Kromołowa - mieszkańcy to Cielne Jasie lub Jaśki, Szwedy (w czasie Potopu Szwedzi podobno założyli tam obóz - przyp. red.)
• Kwaśniowa - mieszkańcy to Betki kwaśniowskie
• Jaworznika k. Żarek - mieszkańcy to Nożowniki
• Mokrusa - mieszkańcy to Jagodziarze
• Niegowonic - mieszkańcy to Zgrzebnioki
• Ogrodzienieńca - mieszkańcy to Kocury (dawna miejscowość obok zamku nazywała się Koczurów - przyp. red.)
• Olsztyna - mieszkańcy to Koziorze
• Pabianic - mieszkańcy to Spancyrki
• Podzamcza - mieszkańcy to Koziki
• Pomorzany - mieszkańcy to Galmaniorze
• Poręby - mieszkańcy to Porębioki, Trepy, Trepiorze (od drewiaków, których używano zamiast butów chodząc do lokalnej fabryki - przyp. red.)
• Pradeł - mieszkańcy to Mietlorze
• Rodak - mieszkańcy to Bobrorze
• Rokitna Szlacheckiego - mieszkańcy to Borusie
• Ryczówka - mieszkańcy to Opołcorze
• Rzędkowice - Baraniorze
• Siedlca - mieszkańcy to Kołtuniorze
• Siewierza - mieszkańcy to Łogórcorze (od ogórków - przyp. red.)
• Sławkowa - mieszkańcy to Bobrzanie
• Suliszowic - mieszkańcy to Larwiorze
• Szczekociny - mieszkańcy to Gulony
• Śrubarni - Jaskiniowcy
• Teodorowa - mieszkańcy to Mietlorze
• Śrubarni - mieszkańcy to Jaskiniowcy
• Włodowice - mieszkańcy to Jajcorze
• Woli Kocikowskiej - mieszkańcy to Kociki
• Wysokiej - mieszkańcy to Kotleciorze
• Zawiercie  - mieszkańcy to  Ślacorze (od szlaki hutniczej - przyp. red.)
• Złotego Potoku - mieszkańcy to  Gałganiorze
• Zrębic - mieszkańcy to Baniecki
• Zarębic - mieszkańcy to Cebulorze
• Żelisławic - mieszkańcy to Kasztany 

Fot. Pixabay