Czy znasz to magiczne miejsce?
Noc jest sama w sobie pełna tajemnic. Najlepiej widać je na nocnych zdjęciach Pilicy. Czy znasz to magiczne miejsce?
We wtorek, 9 lutego, jeden z użytkowników portalu społecznościowego Facebook udostępnił zdjęcia przedstawiające rynek w Pilicy. Zostały zrobione nocą, dlatego obrazy są namalowane wieloma niesamowitymi kolorami. Powiat zawierciański, jako część Jury krakowsko-częstochowskiej, potrafi pozytywnie zaskakiwać!
Zdjęcia zostały udostępnione przez użytkownika Eagle Nests Trail, który jest przewodnikiem po Jurze oraz organizatorem między innymi pieszych i rowerowych wycieczek.
Co widzimy na zdjęciach? Jest to po prostu przedstawienie rynku w Pilicy. Obiektu bardzo starego i nierozerwalnie związanego z miastem. Około dekadę lat temu centrum Pilicy zostało głosami internautów wybrane najładniejszym takim miejscem w powiecie zawierciańskim. Jego początki sięgają schyłku XIV w. Powstał między 1384 a 1394 rokiem. Związany oczywiście z lokacją miasta, które odbyło się na prawie magdeburskim. Po dzień dzisiejszy zachowany został średniowieczny układ traktów komunikacyjnych.
Pierwotnie wytyczony rynek miał kształt trapezu i miał wymiary:
- Pierzeja południowa – 400 stóp
- Pierzeja północna – 350 stóp
- Pierzeja zachodnia – 300 stóp
Rynek od średniowiecza do czasów średniowiecza był centrum życia dla mieszkańców Pilicy. Na nim znajdowały się budynki użyteczności publicznej, sklepy spożywcze i usługowe. Stał na nim między innymi ratusz, waga miejska, komora do postrzegania sukna, jatki rzeźnicze, sklepy piekarskie, sklepy szewskie, dom handlowy oraz studnia.
Parę wieków później tzw. “Potop” szwedzki przyniósł jego zniszczenie. We wrześniu 1657 r. Szwedzi pozbyli się blisko 100 domów. 80 z uległo spaleniu, a kolejne 20 zostało rozebranych i przeznaczonych na opał. Zniszczono też budynek ratusza.
Później życie na rynku w Pilicy wyglądało mizernie i odpychająco. Jeden z korespondentów “Gazety Kieleckiej” napisał w 1874 r.
obszerny, czworokątny rynek, zabudowany z małymi wyjątkami piętrowymi kamieniczkami, w środku z wodotryskiem wybudowanym przez Moesa, zamiast być zdobnym w skwery i chodniki, oszpecony budami i kramami cuchnącymi. […] ulice wąskie, błotniste, pełne dziur i wybojów, świecą w niejednym miejscu pustymi placami albo co gorsza chlewami, kloakami i śmietnikami, frontem do przechodnia.. – podaje Jura-Pilica (dostęp z dn. 11.02.2021 r.).
Ulice wokół rynku i niektóre ulice w jego obszarach były dawniej wykładane drewnianymi balami. Nie było to nietypowe dla praktyk rodem ze średniowiecz. Utworzona w ten sposób droga umożliwiała stabilniejszy przejazd.
Rynek został w 1918 r. zelektryfikowany. Miasto podpisało wówczas umowę z prywatną elektrownią inż. Bróga. Jej skutkiem było zainstalowanie na terenie miasta 8 latarni, część z nich najpewniej znalazła się na rynku. Rynek w Pilicy wielokrotnie nawiedzały pożary, jednak dopiero w 1927 r. wszystkie budynki na nim były kamienne.
Historia rynku i życia w jego rejonie jest obszerna, Skupmy się jednak na niedawnych pracach remontowych. Kluczową zmiana nadeszła w latach 2001-2003. Dokonano przebudowy w efekcie uzyskując efekt, który jest na dzisiaj znany. Na czym polegał zakres wykonanych prac?
Utworzono miejsca parkingowe, wymieniono nawierzchnię ciągów pieszych na płycie rynku na kostkę, pozostawiając w pozostałych miejscach nawierzchnię kamienną, zaznaczono zarys murów dawnego ratusza miejskiego, wykonano zadaszenie studni, wycięto większość starych drzew, ustawiono nowe ławki, zegar i latarnie – dodaje Jura-Pilica (dostęp z dn. 11.02.2021 r.).
Nie zapominajmy, że istotnych prac remontowo-konserwacyjnych dokonano wcześniej. Miały one miejsce w latach 1956-1969. Czyli prawie dokładnie w czasie za rządów Towarzysza “Wiesława” – Władysława Gomułki.
Dokonano gruntownej przebudowy rynku-skanalizowano domy, wymieniono nawierzchnię na nowe „kocie łby”, położono asfaltowe jezdnie wokół płyty i wybudowano szalety. Na rynku ustawiono obelisk ku czci ofiar II wojny światowej przebudowano studnię i ustawiono dzwon. Wokół płyty rynku posadzono drzewa – kończy Jura-Pilica (dostęp z dn. 11.02.2021 r.).
fot. Eagle Nests Trail FB
na podst. http://www.jura-pilica.com/
Krzysztof A. Kluza
