Znana jednostka, o której słuch zaginął

Była wyjątkowa, budowała tradycje i… Realizowała cele zakładowe, ale też po prostu niosła pomoc potrzebującym. Działa najdłużej w powiecie, a siedzibę miała w Ogrodzieńcu. Co to takiego? 

Zakładowa Ochotnicza Straż Pożarna przy Cementowni “Wiek” nie była wcale formacją przaśną. Istniała od początków XX w. do 1998 r. Pracowało w niej ponad 20 strażaków. Zakładowe jednostki straży pożarnej działały przede wszystkim w miejscach, gdzie ryzyko pożaru było ponadprzeciętne.

Zakładowa czy nie, była ro przede wszystkim oddana misji straż pożarna. Nie ograniczała swojego działania wyłącznie do Cementowni „Wiek”. Wyjeżdżała na akcje pożarniczo-ratunkowe na terenie całego powiatu.

ZOSP przy Cementowni „Wiek” przetrwała w powiecie najdłużej, wcześniej zamknięto: „Zakładówkę” FUMu Poręba, ZSP Przędzalnia Zawiercie oraz tę przy Huta Zawiercie. Parę lat wcześniej została przejęta ustawa o ochronie przeciwpożarowej i o Państwowej Straży Pożarnej (weszła w życie w 1992 r.). Oznaczała zmiany dla zakładowych jednostek, w których wyniku Zakładowa Ochotnicza Straż Pożarna FUM Poręba została włączona w skład Państwowej Straży Pożarnej. Naszym celem nie jest jednak omawianie całej historii pożarnictwa…

Tekst został opracowany głównie na podstawie informacji dostarczonych przez Ogrodzienieckie Muzeum Pożarnictwa, Zdzisław i Konrad Wojdas. Na stronie znajdziemy bogatą dokumentację fotograficzną, zobaczymy m.in. aparaty ODO, dokumenty, mundury galowe i bojowe, motopompy i wiele innych. Do oglądania w trybie zdalnym dostępnych jest prawie 10 tys. przedmiotów.  

Trudności w znalezieniu lokalu spowodowały, że zwiedzanie Muzeum Pożarnictwa jest możliwe wyłącznie wirtualnie. 

Sama OSP Cementowni “Wiek” powstała w 1908 r. – pisze Ogrodzienieckie Muzeum Pożarnictwa. Jest to data wcześniejsza niż 1914 r. na którą wskazuje podpis poniżej zamieszczonego zdjęcia. Pada w nim istotna informacja o założycielu: Hercu. Niezależnie, którą datę uznamy za podstawową i tak “ubiegła ona” założenie OSP Ogrodzieniec. Powstanie tej jednostki w 1914 r. było dopiero w planach. 

1917 władze Powiatowe w Olkuszu wydały zezwolenie na założenie jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej typu K. R. (konno-ręczna) – “Historia OSP Ogrodzieniec w Skrócie”. 

Zastęp straży pożarnej był wyposażony w niezbędny sprzęt do przeprowadzania akcji gaśniczo-ratunkowych. Dzięki temu jednostka mogła zachować efektywność i gotowość działania. Inaczej mówiąc przedstawiamy parki maszynowy, który miała do dyspozycji ZOSP. 

Jednostka dysonowała takimi samochodami, jak:  

• Od początku powstania OSP w Cementowni Wiek – Mauzer – Austria 1918 
• Lata 50te do 80 tych posiadali dwa samochody – Star 20 o oznaczeniach GB i GA czyli Gaśniczy Motopompa i Gaśniczy Autopompa. 
• W 1986 roku – Zarząd Cementowni Wiek zakupili fabrycznie nowy samochód w Jelczańskich Zakładach Samochodowych a był to GBM Star 244 – Ogrodzienieckie Muzeum Pożarnictwa, Zdzisław i Konrad Wojdas. 

Wraz z zamknięciem zakładu Cementownia “Wiek” zlikwidowano również działającą przy zakładzie ZOSP. Stało się to w 1998 r. Wtedy sprzedano posiadany przez jednostkę sprzęt, w tym samochód. 

W roku 1999 z budżetu gminy zakupiono samochód Star 244 po likwidacji zakładowej straży pożarnej Cementowni „Wiek” – “Historia OSP Ogrodzieniec w Skrócie”. 

Jak sugeruje sama nazwa, ZOSP Cementowni “Wiek” mieścił się przy cementowni, tj. przy ul. Kościuszki 210 w Ogrodzieńcu. Po tym, jak zakład i ZOSP zostały zlikwidowane, budynek remizy zmienił swojego właściciela. Warto poświęcić chwilkę opisowi tego miejsca, gdyż bez wątpienia jest to budynek z dużym potencjałem. 

Remiza posiadała duże zaplecze socjalne, dużą sale, pomieszczenia gospodarcze, pomieszczenia warsztatowe, pomieszczenia sanitarne, pomieszczenia biurowe. W Budynku znajdowały się ześlizgi, czyli rury do szybkiego zjazdu z pietra bezpośrednio do garaży. 

Remiza posiadała 3 boksy garażowe z wyjazdem bezpośrednio na główną drogę. Przy remizie znajdowała się również wieża obserwacyjna, której zadaniem było głownie obserwowanie terenu a także była wykorzystywana do suszenia węży – Ogrodzienieckie Muzeum Pożarnictwa, Zdzisław i Konrad Wojdas. 

Opisany wyżej budynek został sprzedany w 1999 r. Aktualnie jest w nim baza firmy Remondis.  

Fot. Ogrodzienieckie Muzeum Pożarnictwa Zdzisław i Konrad Wojdas 

Krzysztof A. Kluza