To seniorzy zmieniają świat. Jurajska Mapa Potrzeb Seniorów
Jurajska Mapa Potrzeb Seniorów to nowa inicjatywa w powiecie zawierciańskim, dzięki której osoby starsze będą mogły wskazać władzom lokalnym swoje problemy i potrzeby. O tym, po co powstaje i kto ją tak naprawdę tworzy rozmawiamy z Piotrem Czarnojańczykiem, członkiem zarządu Powiatu Zawierciańskiego.
Władze gmin planując różnego rodzaju remonty i budowy rzadko biorą pod uwagę potrzeby seniorów i problemy wynikające z ich podeszłego wieku. Dzięki inicjatywie aktywni seniorzy mają możliwość samorozwoju i wpływu na lokalny rozwój swojej gminy i społeczności. Inicjatywa ,,Jurajskiej Mapy Potrzeb Seniorów” stanowi drugą edycję Mapy Potrzeb Seniorów realizowanej w 2020 roku przez Klaster Innowacji Społecznych. Projekt jest dofinansowany ze środków programu wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni+” na lata 2021-2025.
O inicjatywie rozmawiamy z Piotrem Czarnojańczykiem, członkiem Powiatu Zawierciańskiego.
Gdy ma się dwadzieścia, trzydzieści lat nie myśli się raczej o starości…
A powinniśmy. Starzejemy się jako społeczeństwo. Za 30 lat niemal połowa Polaków będzie w wieku emerytalnym. Decyzje, które podejmujemy, dziś mają znaczenie nie tylko dla osób, które dziś są seniorami. Od tego będzie zależała również jakość naszego życia, nasza przyszłość.
Czy to dlatego ta inicjatywa jest tak ważna?
Ważne jest to, aby miasto służyło ludziom. Osoby starsze bardzo często są postrzegane jako bierne i nieangażujące się w lokalne sprawy. Ale prawda jest taka, że często to przestrzeń utrudnia im działanie. W ramach Jurajskiej Mapy Potrzeb Seniorów prowadzone są warsztaty, podczas których uczestnicy dowiadują się, jak mogą wpływać na zmianę swojego miasta, dzielnicy czy najbliższego sąsiedztwa. Dodatkowo odbywają się spacery badawcze po terenach gmin. Ich celem jest wskazanie miejsc wymagających dopasowania do potrzeb osób starszych. Dzięki takim spacerom możemy spojrzeć na gminę oczami użytkowników w wieku 60+. Uwagi, zgłaszane podczas zajęć pomogą stworzyć projekt zmian dostosowujących przestrzeń do potrzeb seniorów petycję do lokalnych władz o uwzględnienie realnych potrzeb osób starszych.
Politycy nie wiedzą, czego potrzeba starszej części społeczeństwa?
Nadal zdarza nam się myśleć o seniorach jako o staruszkach, za których należy podejmować wszelkie decyzje. Taki wizerunek jednak jest tylko naszym wyobrażeniem. Seniorzy są niezwykle aktywni, zainteresowani tym, co się dzieje w polityce i na świecie i chętni do nauki! Oczywiste jest to, że istnieją ograniczenia wynikające z ich wieku i właśnie dlatego podejmujemy inicjatywę. Jednak nasze działania mają poprawić ich aktywność — bardzo ważne jest więc to, aby to oni określili swoje potrzeby. Często zapominamy o tym, że wypowiadając się w czyimś imieniu, tak naprawdę odbieramy mu głos. My chcemy, aby to zainteresowani mówili i dajemy im do tego przestrzeń. Ponadto trzeba zauważyć, że często błędnie myślimy, że to młodzi ludzie najintensywniej korzystają z oferty miasta — między szkołą, pracą i innymi obowiązkami bywa to trudne. To właśnie seniorzy są najbardziej aktywnymi użytkownikami przestrzeni, a co za tym idzie — najlepiej znają jej zalety i wady.
Odbyło się już kilka spotkań, jakie słabe strony gmin zgłaszają seniorzy?
Planowane jest odwiedzenie 10 gmin z powiatu zawierciańskiego i nie tylko. Udało się nam już porozmawiać z seniorami z Gminy Kroczyce. Uczestnicy spotkań często mają różne spojrzenie na świat, różne poglądy i doświadczenia, Jednak są niezwykle zgodni jeśli chodzi o potrzeby zmian. Zwracają oni uwagę na brak ścieżek rowerowych oraz niedostosowane do potrzeb połączenia autobusowe. Zdaniem seniorów zmiany wymagają również niektóre chodniki i drogi bez przejść dla pieszych. Ich wątpliwość budzi również czystość uliczek, które nie są jednakowo sprzątane oraz zaniedbane placów zabaw, z których seniorzy korzystają razem z wnukami.
Czy seniorzy faktycznie mogą zmienić swoje gminy?
Oczywiście, każdy z nas może mieć wpływ na to, jak wygląda jego okolica. Również seniorzy. Głos obywateli musi być brany pod uwagę w kwestiach, które ich dotyczą. Warto przypomnieć, że wierzymy przecież, że z wiekiem nabiera się doświadczenia i wiedzy. Dlaczego mielibyśmy z tego nie korzystać, zmieniając naszą przestrzeń? Dlatego również głos seniorów jest tak ważny i chcemy go słuchać! Optymiści mówią, że życie zaczyna się po sześćdziesiątce, pesymiści, że starość się Bogu nie udała. Realiści się nad tym nie zastanawiają, bo są zajęci działaniem.
Z Piotrem Czarnojańczykiem rozmawiała Ada Duda
