Przydomki miejscowości na Jurze. Tak kiedyś przezywano mieszkańców

Czasy się zmieniają i zapominamy o przezwiskach, które przypisywano do miejscowości i jej mieszkańców. Wiedza będąca elementem tradycji lokalnej należy jednak przechowywać i się nią dzielić. Globalizacja, migracja ludności oraz wymieranie starych profesji sprzyja zapominaniu o naszej przeszłości.

Dawne przydomki, które nadawano mieszkańcom miejscowości są z aktualnej perspektywy dość nieczytelne. Bywają nawet uznawane pejoratywne oraz obraźliwe. Na ogół nie były używane w celu budowania animozji regionalnych lub sąsiedzkich. Powstawały nie z powodu takich intencji. Używane słowa najczęściej miały związek z uprawianą profesją. Rzadziej odnosiły się do charakteru miejsca lub zamieszkujących go ludzi. Współcześnie rzadko używane popadają w zapomnienie. 

Udało nam się zebrać w jednym miejscu dane dotyczące utrwalonych nazw ludowych mieszkańców miejscowości obecnego powiatu zawierciańskiego oraz ich poszczególnych dzielnic. Znaleźliśmy też alternatywne nazwy mieszkańców innych miejscowości na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Niektóre pozycje znalazły potwierdzenie w zapisie utrwalonym w świadomości. Pamięć i przenoszone przez nią opowieści mieszczą się w kanonie historii mówionej. Dlatego symboliczne nazwy mieszkańców miejscowości podlegają krytyce. 

Jak dawniej nazywano mieszkańców miejscowości z naszego regionu? Oto niektóre przykłady:

• Biskupic – mieszkańcy to Krulicorze
• Błędowa – mieszkańcy to Marchwiarze
• Bzowa – mieszkańcy to Żrobki
• Charsznica – mieszkańcy to Kapuściorze
• Chruszczobrodu – mieszkańcy to Kasiorze 
• Chechła –  mieszkańcy to Cebulorze, Pichace
• Giebła – mieszkańcy to Dziady giebelskie
• Gorzkowa – mieszkańcy to Swoki
• Jaworznika – mieszkańcy to  Nożowniki
• Klucz – mieszkańcy to Cebularze
• Kocikowej – mieszkańcy to Kociki, Maślochy kocikowskie
• Kroczyc – mieszkańcy to Jacki Krockie
• Kromołowa – mieszkańcy to Cielne Jasie lub Jaśki, Szwedy (w czasie Potopu Szwedzi podobno założyli tam obóz – przyp. red.)
• Kwaśniowa – mieszkańcy to Betki kwaśniowskie
• Jaworznika k. Żarek – mieszkańcy to Nożowniki
• Lelów- mieszkańcy to Ciulimiorze od potrawy regionalnej-ciulim.
• Mokrusa – mieszkańcy to Jagodziarze
• Niegowonic – mieszkańcy to Zgrzebnioki
• Ogrodzienieńca – mieszkańcy to Kocury (dawna miejscowość obok zamku nazywała się Koczurów – przyp. red.)
• Olsztyna – mieszkańcy to Koziorze
• Pabianic – mieszkańcy to Spancyrki
• Podzamcza – mieszkańcy to Koziki
• Pomorzany – mieszkańcy to Galmaniorze
• Poręby – mieszkańcy to Porębioki, Trepy, Trepiorze (od drewiaków, których używano zamiast butów chodząc do lokalnej fabryki – przyp. red.)
• Pradeł – mieszkańcy to Mietlorze
• Rodak – mieszkańcy to Bobrorze
• Rokitna Szlacheckiego – mieszkańcy to Borusie
• Ryczówka – mieszkańcy to Opołcorze
• Rzędkowice – Baraniorze
• Siedlca – mieszkańcy to Kołtuniorze
• Siewierza – mieszkańcy to Łogórcorze (od ogórków – przyp. red.)
• Sławkowa – mieszkańcy to Bobrzanie
• Suliszowic – mieszkańcy to Larwiorze
• Szczekociny – mieszkańcy to Gulony
• Śrubarni – Jaskiniowcy
• Teodorowa – mieszkańcy to Mietlorze
• Śrubarni – mieszkańcy to Jaskiniowcy
• Włodowice – mieszkańcy to Jajcorze
• Woli Kocikowskiej – mieszkańcy to Kociki
• Wysokiej – mieszkańcy to Kotleciorze
• Zawiercie  – mieszkańcy to  Ślacorze (od szlaki hutniczej – przyp. red.)
• Złotego Potoku – mieszkańcy to  Gałganiorze
• Zrębic – mieszkańcy to Baniecki
• Zarębic – mieszkańcy to Cebulorze
• Żelisławic – mieszkańcy to Kasztany 

Fot. Pixabay