Porady prawne – Obowiązek alimentacyjny

W rozumieniu Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania oraz środków wychowania. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od potrzeb osoby mającej otrzymać świadczenie oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego do płacenia. Do osób zobowiązanych do zapewnienia takich środków należą: zstępni, wstępni, a także rodzeństwo. Warto pamiętać, że obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem. 

Obowiązek alimentacyjny rodziców 

Rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów utrzymania i wychowania. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli jest to dla nich nadmierny koszt lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Ojciec dziecka, który jednocześnie nie jest mężem matki, jest zobowiązany do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania kobiety w okresie porodu. Z ważnych powodów matka może żądać udziału ojca w kosztach swego utrzymania przez czas dłuższy niż trzy miesiące. Jeżeli wskutek ciąży lub porodu matka poniosła inne konieczne wydatki albo szczególne straty majątkowe może ona żądać, by ojciec pokrył odpowiednią część tych kosztów. 

Jeżeli potwierdzi się ojcostwo mężczyzny (niebędącego mężem matki), to kobieta może zażądać, żeby ojciec przed urodzeniem się dziecka wyłożył odpowiednią sumę pieniężną na koszty utrzymania przez trzy miesiące w okresie porodu oraz na koszty utrzymania dziecka przez pierwsze trzy miesiące po urodzeniu. Termin i sposób zapłaty tej sumy określa sąd. Natomiast jeżeli ojcostwo mężczyzny (który nie jest mężem matki) nie zostało potwierdzone, to zarówno dziecko, jak i matka mogą dochodzić roszczeń majątkowych związanych z ojcostwem w połączeniu z dochodzeniem ustalenia ojcostwa. Nie dotyczy to roszczeń matki, której dziecko urodziło się nieżywe.

Co nie wpływa na zakres świadczeń alimentacyjnych? 

Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje kilka wyjątków, które nie wpływają na zakres świadczenia alimentacyjnego. Wymienić należy tutaj: 

• świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego; 
• świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
• świadczenie wychowawcze;
• świadczenia rodzinne;
• rodzicielskie świadczenie uzupełniające.

Zadanie finansowane ze środków dotacji celowej budżetu państwa otrzymanych Powiatu Zawierciańskiego.