Kogo dotyczy upadłość konsumencka?

Okres od marca 2020r. w związku z panującą epidemią koronowirusa nie sprzyjał poprawie sytuacji ekonomicznej, zarówno państwa jak i obywateli, co często skutkowało popadaniem przez nich w coraz to większe zadłużenie. Potwierdzeniem tego jest rekordowa ilość złożonych wniosków o upadłość konsumencką. W 2020r. zanotowano wzrost o 64% względem 2019 roku. Sytuacja ta zapewne nie ulegnie dużej poprawie w tym roku, dlatego zdecydowałem się pokrótce opisać tę instytucję.

Pojęcie upadłości konsumenckiej zostało wprowadzone do polskiego obiegu prawnego 31 marca 2009r., pierwotnie oznaczało redukcję lub umorzenie zobowiązań osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej  w przypadku zaistnienia niezawinionej niewypłacalności.  Definicja ta uległa jednak znacznej liberalizacji, w jej aktualnym brzmieniu wniosek o ogłoszenie upadłości zostanie pozytywnie rozpatrzony nawet w przypadku, w którym dłużnik doprowadzi do swojej niewypłacalności w sposób umyślny, a także jeżeli jest osobą prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą.

 Instytucja upadłości konsumenckiej ma za zadanie z jednej strony działać na korzyść dłużnika, dając mu możliwość „świeżego startu”, przy jednoczesnym poszanowaniu interesu wierzyciela. Postępowanie w tym przedmiocie prowadzone jest przed sądem i ma na celu: ustalenie wierzycieli, wysokości wierzytelności, wyznaczenie osoby syndyka oraz terminy, w jakich osoba objęta postępowaniem upadłościowym będzie musiała spłacić długi.

Podczas ustalania planu spłaty sąd bierze pod uwagę realne możliwości zarobkowe oraz koszty utrzymania. Syndyk jest osobą odpowiedzialną za likwidację majątku dłużnika oraz wykonanie planu spłaty.

Upadłość konsumencka w praktyce oznacza sprzedaż całego majątku  dłużnika przez syndyka  oraz rozłożenie pozostałych długów na raty (plan spłaty), przy jednoczesnym ich zredukowaniu (tylko w wyjątkowych sytuacjach długi w postępowaniu upadłościowym mogą zostać umorzone w całości). W przypadku zrealizowania planu spłaty przez dłużnika zostaje on oddłużony.

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest jednak uwarunkowane: posiadaniem statusu konsumenta bądź osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą, utratą zdolności do spłaty długów oraz posiadanie tzw. centrum życia w Polsce. Warto również zwrócić uwagę na fakt, że z dniem ogłoszenia upadłości cały majątek dłużnika (w tym również nieruchomości) wchodzą do tzw. masy upadłościowej, z której pokryte mają zostać zaciągnięte wierzytelności, w celu ochrony dłużnika ustawodawca określił w ustawie najpotrzebniejsze rzeczy ruchome, które nie wejdą w skład masy upadłościowej oraz udzielił ochrony części dochodów dłużnika.    Przepisy chronią także osoby, które wskutek postępowania upadłościowego stracić mogą dotychczasowe miejsce zamieszkania, poprzez wydzielenie z kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości kwoty odpowiadającej czynszowi najmu lokalu za okres od 12 do 24 miesięcy.  

Instytucja Upadłości Konsumenckiej z pewnością umożliwia wyjście z trudnej sytuacji, natomiast pamiętać należy, że wiąże się ona również z wyzbyciem się praktycznie całego majątku, nie należy więc traktować tej instytucji jako możliwości a jako ostateczność.

Zadanie finansowane ze środków dotacji celowej budżetu państwa otrzymanych Powiatu Zawierciańskiego.

Bartosz Ciemniewski