Jak zmieniała się zawierciańska huta w latach 1945-2003?

W latach 1945-2003 dużo zmieniło się w zawierciańskiej hucie. Jak odnalazła się w rzeczywistości Polski Rzeczpospolitej Ludowej? Jak firma zmieniła się po transformacji gospodarczej  i co wdrożyła nowego? 

Po zakończeniu II wojny światowej należało odnaleźć się w nowej rzeczywistości społecznej i gospodarczej. Wyzwolenie, które przyszło po 1945 roku nie było jednak łatwe. Zakład wprawdzie nie uległ zniszczeniom wojennym, ale jego technologia produkcyjna wymagała zmian. Technologie były przestarzałe i wysłużone. Aby uzyskać odpowiednią jakość należało podjąć odpowiednie kroki – przeprowadzić kapitalne remonty i zmodernizować hutę.

Przyczyn tego stanu rzeczy należy szukać w czasie wojennej okupacji zakładu. Naziści przejęli zakład i wykorzystali do produkcji na potrzeby wojenne III Rzeszy. Ukierunkowanie na potrzeby wojskowe produkcji z jednej strony uchroniło zakład przed zniszczeniem, lecz z drugiej doprowadziło do wyeksploatowania urządzeń. 

Odpowiednie kroki zostały podjęte w opracowanym w 1946 roku planie trzyletnim. Pracę podjęto jednak zanim został on zrealizowany.

W lutym 1945 roku nastąpił rozruch wielkiego pieca, następnie rozpoczęto produkcję części płużnych. W tym czasie uruchomiono także walcownie oraz przekazano do eksploatacji piece martenowskie. Potrzeby rozwoju technologicznego huty Zawiercie zostały dostrzeżone i ujęte w planie trzyletnim 1947-1949. Zakład w Zawierciu potrzebował większych inwestycji, które mogłyby zostać wykorzystane celem modernizacji i osiągnięcia większej sprawności technologicznej. 

W latach 1947-1948 przebudowano piece martenowskie, a w kolejnym roku uruchomiono wcześniej zbudowany piec o pojemności 50 ton. Lata 1950. przyniosły dalszy rozwój technologiczny. Postawiono na modernizację. W 1951 roku wybudowano walcownię D-280/II. Modernizowano, budowano obiekty i kupowano urządzenia. Usprawniono proces załadunku materiałów wsadowych i koksu, zwiększono pojemność pieców martenowskich do 50 ton oraz zbudowano dla potrzeb starej walcowni D-280/I chodniki mechaniczne.

Lata 1960. przynoszą wprowadzenie kilku kluczowych zmian. Jedną z nich było uruchomienie w 1964 roku dwóch potężnych – 120 tonowych – pieców martenowskich, które były opalane paliwem płynnym – mazutem. W tym czasie doszło do spustu stali z pieca martenowskiego nr 6 oraz do rozbudowy infrastruktury energetycznej oraz utworzenia nowych warsztatów technicznych. Ważnym usprawnieniem technologicznym było przekazanie do działania urządzenia do ciągłego odlewania stali w 1967 roku. Jego uruchomienie odbyło się w obecności znanym w osób. W Hucie Zawiercie byli wtedy Edward Gierek, Członek Biura Politycznego KC PZPR i I Sekretarz KW PZPR w Katowicach oraz Jerzy Ziętek, członek Rady Państwa oraz przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach.

Pod koniec lat 1960. rozpoczęto budowę pieca do wyżarzania stali na walcowni. Dozbrojono również stalownię. Modernizacji poddano walcownię D/280/I co przełożyło się na 19.7 tys ton walcowanych wyrobów rocznie. Później zbudowano elektryczna stalownię.

Kluczowe zmiany przyniosły lata 1980. Kupiono wtedy używaną walcownię walcówki. Pochodziła ona z Francji. Okres lat 1980. jest ważnym w dziejach zakładu. Wtedy bowiem Huta Zawiercie postawiła na unowocześnianie technicznej i asortymentowej struktury produkcji. W następstwie obranej drogi, Huta Zawiercie stała się głównym polskim producentem stali przeznaczonej na druty, liny, łańcuchy górnicze. Branże budownictwa i motoryzacji również korzystały z jej produktów.

Czas transformacji nie był dla Huty Zawiercie łaskawy. Przemiany gospodarcze z lat 1989-1990 doprowadziły do niekorzystnej sytuacji sprzedażowej. W 80 proc sprzedawano półwyroby. Następstwem tego była restrukturyzacja zakładu pod względem technologicznym oraz organizacyjnym. Potrzebne były zmiany, które nadeszły wraz z restrukturyzacją polskiego hutnictwa w latach 1991-1992. W jej ramach w Hucie Zawiercie wybudowano nowoczesne urządzenie do ciągłego odlewania stali. Huta Zawiercie została ujęta w tym programie, jako jeden z pięciu producentów stali.

Kontakt na budowę urządzenia do ciągłego odlewania stali podpisano z firma Danieli z Udine we Włoszech. Prace rozpoczęto we wrześniu 1991 roku, a zakończono we wrześniu 1992 roku. W ten sposób uruchomiono pierwsze w Polsce urządzenie COS, wyprodukowane przez firmę Danieli. Rezultaty pracy urządzenia były więcej niż zadowalające, w związku z czym podjęto decyzję o budowie COS II, której konsekwencją było zamknięcie Walcowni Półwyrobów.

Huta Zawiercie w ciągu lat 1990. przechodziła zmiany organizacyjne i restrukturyzacyjne. Podobnie było również w okresie 2000-2003. W grudniu 2003 Hutę Zawiercie przejęła pochodząca ze Stanów Zjednoczonych Commercial Metals Company (International). CMC odkupiło akcje od polskiej firmy Impexmetal S.A. Tym samym firma stała się większościowym posiadaczem akcji Huty Zawiercie. Od tej pory zawierciańska huta jest jedną z części korporacji CMC. Dawniej znana jako Huta Zawiercie dzisiaj funkcjonuje, jako podmiot CMC Poland S.A.